De ironie van advies: Waarom we meesterlijk zijn in het adviseren van anderen, maar zelf hopeloos falen.
27 augustus 2023
Foto: Pexels cottonbro studio
Ah, advies geven. De kunst van het delen van wijsheid zonder zelf wijs te zijn. Ja, je leest het goed: wij mensen zijn absolute genieën als het gaat om het geven van advies aan anderen. "Dump je partner!", "Begin nu met sporten!", "Begin met intermittent fasting!" (p.s. die laatste werkt echt goed) We hebben een doctoraat in levenslessen en goedbedoelde raadgevingen. Maar als het op onszelf aankomt? Dan is het alsof wij net met moeite Aap, Noot, Mies kunnen spellen.
De expert-adviseur in ons allemaal
Laten we eerlijk zijn, iedereen heeft wel eens advies gegeven dat ze zelf zouden moeten opvolgen. Je beste vriend vertellen dat ze moet stoppen met snoepen terwijl je zelf regelmatig een zak M&M’s naar binnen schrokt. Of je collega aanmoedigen om op tijd naar bed te gaan, terwijl je zelf tot 3 uur ’s nachts je Instagram afstruint. Maar waarom is dat?
De ratio vs. Emotie confrontatie
De gedragswetenschap heeft hier een mooi antwoord op: het is makkelijker om rationeel te denken als je niet persoonlijk betrokken bent. Wanneer we advies geven aan anderen, zijn we meestal niet emotioneel geïnvesteerd in hun situatie. Dat betekent dat onze hersenen niet worden overspoeld door emoties zoals angst, liefde of verlangen, waardoor we helderder kunnen denken.
In andere woorden, wanneer we advies geven, zijn we als een robotachtige versie van Erik Scherder. Maar als het op onszelf aankomt veranderen wij plotseling in een emotionele puber die geen idee heeft wat hij doet.
De hypocrisie van zelfkennis
Het is ook een kwestie van zelfkennis, of eerder het gebrek daaraan. We denken dat we onszelf kennen, maar onze zelfperceptie is vaak vertekend door wat psychologen noemen "cognitieve dissonantie". We kunnen onszelf niet zien zoals we echt zijn omdat we vastzitten in onze eigen beslagen bubbel. Maar als we naar anderen kijken, zien we een 'schoner', onvervormd beeld. Het is alsof we de nieuwste AI-bril dragen in Psycholoog modus, maar die bril werkt alleen als we naar andere mensen kijken.
Conclusie: we zijn allemaal menselijk, helaas
Dus, de volgende keer dat je iemand advies geeft dat je zelf zou moeten opvolgen, wees dan niet te hard voor jezelf. Het is gewoon een teken dat je menselijk bent. En laten we eerlijk zijn, als we allemaal perfecte, advies-opvolgende robots waren, zou het leven een stuk minder interessant zijn, toch?
Dus ga door met het geven van dat geweldige advies en vergeet niet om af en toe een beetje van die wijsheid op jezelf toe te passen. Of niet. Want laten we eerlijk zijn, dat gaan we waarschijnlijk toch niet doen. En dat is prima. Want dat is wat ons menselijk maakt: prachtig imperfect en ironisch genoeg, geweldig in het geven van advies.
Met dank aan Rene, mijn beste eerlijkste vriend. Wiens advies ik te weinig opvolg.